Cách tính số lượng ổ cắm với 5 bước CỰC DỄ

Trước khi lắp đặt hệ thống điện, bạn cần tính toán trước số lượng công tắc, đường dây điện, đặc biệt là số ổ cắm nhằm tiết kiệm chi phí và đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng sau này. Vì vậy,  trong bài viết này chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính số lượng ổ cắm với 5 bước đơn giản và dễ hiểu.

1. Bước 1: Xác định số lượng thiết bị điện

Trước khi thực hiện cách tính số lượng ổ cắm, bạn cần liệt kê những thiết bị điện mà sẽ được sử dụng trong tương lai như: TV, đèn chiếu sáng, loa, tủ lạnh, bếp điện, máy giặt, lò vi sóng, bếp điện,… Sau đó, hãy tìm hiểu  hiểu công suất tiêu thụ của từng thiết bị điện. Thông tin về công suất thường được ghi trên nhãn hoặc hướng dẫn sử dụng của thiết bị và được tính bằng đơn vị watt (W).

Việc này giúp đảm bảo có đủ số lượng ổ cắm cho tất cả thiết bị cũng như tránh tình trạng quá tải điện gây chập cháy, ảnh hưởng đến cả hệ thống điện và tính mạng người dùng sau này.

2. Bước 2: Xác định công suất mạch ổ cắm

Mỗi loại ổ cắm điện có một công suất định mức tối đa mà nó có thể hỗ trợ. Xác định công suất mạch ổ cắm có ý nghĩa quan trọng trong cách tính số lượng ổ cắm vì nó đảm bảo rằng hệ thống điện sẽ hoạt động một cách an toàn và hiệu quả, tránh tình trạng quá tải điện. 

Tại Việt Nam, ổ cắm thông dụng dùng cho nhà ở, văn phòng, trụ sở, phòng làm việc, công trình công cộng,… có công suất định mức từ 10A đến 16A, tương đương với khoảng 2200W đến 3520W.  Còn các ổ cắm đặc biệt có thể có công suất định mức cao hơn, phù hợp với các ứng dụng đặc biệt như trong các nhà máy, kho xưởng, nơi cần cung cấp năng lượng lớn hơn cho các thiết bị công nghiệp.

Theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9206 : 2012 mục 5.3 thì khi thiết bị điện không có số liệu cụ thể hoặc ứng dụng cụ thể thì công suất mạch ổ cắm sẽ được xác định theo:

• Đối với những công trình như cơ quan làm việc, trụ sở, văn phòng, và nhà ở, suất phụ tải từ các ổ cắm điện phải tính với mức không nhỏ hơn 25 VA/m2 sàn.
• Đối với  nhà ở và các công trình công cộng, công suất cho mỗi ổ cắm đơn không nên nhỏ hơn 180 VA.

3. Bước 3:  Xác định loại ổ cắm phù hợp

Từ công suất mạch ổ cắm đã được xác định phù hợp phía trên, bạn có thể xác định được loại ổ cắm tường thích với từng công trình theo bảng sau:

Loại công trình	Ổ cắm có công suất (VA)
Cơ quan làm việc, trụ sở, văn phòng, nhà ở  (Ổ cắm gắn tường hoặc âm sàn)	200 – 300
Nhà máy, kho xưởng  (Ổ cắm gắn tường hoặc âm sàn)	200

4. Bước 4: Lên danh sách số lượng chi tiết cho từng khu vực

Sau khi biết được loại ổ cắm thích hợp cho từng công trình, bạn cần tiến hành lên danh sách chi tiết số lượng ổ cắm cho từng khu vực cụ thể. Bước làm này trong cách tính số lượng ổ cắm sẽ giúp hạn chế bỏ sót, thi công thiếu ảnh hưởng đến công năng sử dụng sau này:

4.1. Với nhà ở dân dụng

Đối với nhà ở dân dụng, nếu công suất phụ công suất phụ tải tối thiểu cho mỗi ổ cắm là 180 VA và công suất phụ tải tối thiểu trên m2 sàn là 25 VA/m2, bạn có thể bố trí cứ 8m² 1 ổ cắm là hợp lí. Vì dụ, với nhà ở có diện tích sàn khoảng 80m²thì bạn cần ít nhất 10 ổ cắm để đáp ứng yêu cầu công suất tối thiểu.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo bảng hướng dẫn chi tiết dưới đây cho từng khu vực trong nhà: 

Khu vực	Thiết bị cần dùng	Số lượng ổ cắm	Ghi chú
Phòng khách	TV, loa, thiết bị phụ như đèn, máy chiếu, điện thoại, laptop, máy tính, quạt,  công tắc đèn, công tắc rèm, công tắc quạt trần,..	2 đến 4 ổ cắm điện	TCVN 9206 : 2012 mục 9.3
Phòng bếp	Tủ lạnh, máy lọc nước, máy hút mùi, lò vi sóng, lò nướng, bếp từ, máy rửa bát, máy ép trái cây, quạt, điều hòa…	2 đến 4 ổ cắm điện	TCVN 9206 : 2012 mục 9.4
Phòng tắm	Máy sấy tóc, bàn chải điện, máy giặt, bình nóng lạnh, quạt thông gió,…	1 đến 2 ổ cắm điện	Về vị trí lắp đặt cần lưu ý gì
Phòng ngủ	Công tắc điện, đèn ngủ, sạc điện thoại, máy tính	2 đến 3 ổ cắm điện

4.2. Với văn phòng làm việc

Văn phòng làm việc chủ yếu là sử dụng ổ cắm cho máy tính nhưng lại có mật độ người dùng đông nên thường cần khoảng 4 – 5m²/1 ổ cắm. 

Ví dụ cách tính số lượng ổ cắm như sau: Với một văn phòng khoảng 50m², số lượng ổ cắm = (Diện tích văn phòng) /8. Vậy trong trường hợp này, để đáp ứng yêu cầu công suất tối thiểu, ta nên bố trí tối thiểu khoảng 10 hoặc 12 ổ cắm trong văn phòng có diện tích 50m², tùy vào mật độ các thiết bị sử dụng

Ngoài ra, tại các vị trí như hành lang, sảnh ra vào, và sảnh thang máy, bạn cần bố trí mỗi 15 – 20m một ổ cắm điện. Các vị trí này thường không đòi hỏi nhiều ổ cắm như văn phòng làm việc chính, nhưng vẫn cần một số ổ để đảm bảo rằng các thiết bị như máy tính, máy in, hoặc thiết bị sáng chiếu có nguồn điện sẵn sàng khi cần.

4.3. Với nhà máy, nhà xưởng

Trong các công trình như nhà máy, nhà xưởng và khu vực sản xuất, công suất sử dụng điện thường lớn hơn so với văn phòng hoặc nhà ở. Cách tính số lượng ổ cắm cần thiết trong trường hợp này đòi hỏi sự chi tiết và tính toán cụ thể hơn, đồng thời, cần tư vấn từ một kỹ sư điện có chuyên môn. 

Khu vực	Các thiết bị	Số lượng
Nhà máy, nhà xưởng, nhà kho lớn	Máy sản xuất, dây chuyền,…	200m²/ 1 ổ cắm điện
Nhà kho phụ, phòng kỹ thuật điện, phòng máy, phòng pha trà	Hệ thống làm lạnh, quạt làm mát,..	1 ổ cắm điện gần vị trí cửa ra vào
Văn phòng làm việc, phòng họp	Máy tính, laptop, điều hòa, quạt,…	8m²/ 1 ổ cắm điện
Nhà để xe	Sạc xe điện, đèn, camera	2 nhịp cột bố trí 1 ổ cắm điện
Nhà ăn	Quạt, điều hòa, đèn,…	4 ~ 6 ổ cắm điện hoặc 30m²/ 1 ổ cắm điện
Nhà bếp	Nồi cơm điện, tủ lạnh, bếp,…	4 ~ 6 ổ cắm điện hoặc 30m²/ 1 ổ cắm điện

5. Bước 5: Tổng hợp số lượng và vẽ sơ đồ điện chi tiết

Dựa trên kết quả tính toán số lượng ổ cắm cho từng khu vực công trình, hãy tổng hợp số lượng ổ cắm cho toàn bộ công trình. Sử dụng phần mềm vẽ sơ đồ điện hoặc công cụ tương tự, tạo sơ đồ điện chi tiết của công trình. Bao gồm các chi tiết như hệ thống điện chính, bảng điều khiển, ổ cắm, đèn chiếu sáng và các thiết bị điện khác. Chú ý đến việc đánh dấu vị trí và số lượng của các ổ cắm trên sơ đồ.

Nếu không có phần mềm, bạn có thể vẽ sơ đồ tay khái quát. Sử dụng giấy, bút và thước để vẽ sơ đồ với các biểu đồ, ký hiệu và kích thước phù hợp.

6. Lưu ý khi tính số lượng ổ cắm cho công trình

Khi thực hiện cách tính số lượng ổ cắm cho một công trình, có một số lưu ý quan trọng bạn cần xem xét:

• Lên phương án dự phòng: Khi tính toán số lượng ổ cắm, nên bao gồm cả ổ cắm dự phòng để đảm bảo sẵn sàng sử dụng trong tương lai. Điều này giúp đáp ứng nhu cầu sử dụng điện bổ sung và tránh tình huống không đủ ổ cắm khi có sự mở rộng hoặc thay đổi trong công trình. 
• Vị trí và phân bổ: Đảm bảo rằng các ổ cắm được đặt ở vị trí thuận tiện để sử dụng và phù hợp với các yêu cầu sử dụng điện cụ thể. Ví dụ, các ổ cắm trong khu vực sản xuất nên được đặt gần các thiết bị và máy móc để tiện lợi trong việc kết nối và sử dụng.
• Đảm bảo an toàn: Kiểm tra trước vị trí lắp đặt của ổ cắm để đảm bảo tuân thủ các quy tắc an toàn. Không đặt ổ cắm tại nơi dễ bị ướt, tránh tiếp xúc với vật liệu dễ cháy và có thể sử dụng thêm nắp đậy để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
• Lựa chọn loại ổ cắm phù hợp: Dựa trên tổng công suất tối đa và công suất của từng ổ cắm, lựa chọn loại ổ cắm phù hợp. Ngoài ra nên cân nhắc các tính năng của ổ như ổ cắm một pha, ổ cắm ba pha, ổ cắm đất, ổ cắm âm tường,…
• Nên nhờ sự tư vấn từ các kỹ sư xây dựng: Đối với các công trình lớn, phức tạp, nên tham khảo ý kiến của các kỹ sư xây dựng có chuyên môn. Họ có kiến thức và kinh nghiệm để đưa ra các phương án phù hợp và đảm bảo tính toàn vẹn của hệ thống điện trong công trình.

Trên đây là toàn bộ hướng dẫn cách tính số lượng ổ cắm qua 5 bước đơn giản. Mong rằng, với hướng dẫn chi tiết từ AKIA, bạn đã có thể tự tính được số lượng ổ cắm và vị trí tương thích của ổ cắm cho công trình của mình.